Wat is lichttherapie: alles wat je moet weten

Lichttherapie is een innovatieve benadering die gebruikmaakt van specifieke lichtbronnen om het welzijn te bevorderen en verschillende gezondheidsproblemen te behandelen. Deze niet-invasieve methode maakt gebruik van licht als een krachtig instrument om het lichaam en de geest te beïnvloeden. In dit artikel gaan we dieper in op wat lichttherapie is, hoe het werkt en welke voordelen het kan bieden. We zullen ook de opkomst van lichttherapiebrillen bespreken als een draagbare en handige manier om van de voordelen van lichttherapie te ervaren.

Wat is lichttherapie?

Lichttherapie, ook wel fototherapie genoemd, is een behandeling die gebruikers blootstelt aan specifieke golflengten van licht om therapeutische effecten te bereiken. Het is gebaseerd op het begrip dat licht een krachtige invloed heeft op ons lichaam en onze biologische processen. Door gebruik te maken van specifieke lichtbronnen, zoals helder wit licht, blauw licht of andere golflengten, kan lichttherapie de natuurlijke reacties van het lichaam stimuleren en reguleren.

Lichttherapie kan ook toegepast worden bij verschillende huidaandoeningen en huidziekten, zoals psoriasis en eczeem. Deze toepassing wordt binnen dit artikel buiten beschouwing gelaten.

Hoe werkt lichttherapie?

Lichttherapie werkt door blootstelling aan bepaalde lichtbronnen die de biologische reacties van het lichaam stimuleren en beïnvloeden. Licht fungeert als een zogenoemde ‘Zeitgeber’, een signaal voor ons lichaam om onze interne klok te reguleren en belangrijke processen zoals slaap-waakcycli, stemming en hormoonproductie te beïnvloeden.

Voorbeeld: lichttherapie bij SAD

Om een voorbeeld te noemen: bij de behandeling van seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD), een vorm van depressie die optreedt tijdens de donkere wintermaanden als het langer donker is met weinig zonlicht, wordt helder wit licht (doorgaans via een daglichtlamp) of blauw-turquoise licht (doorgaans via een lichttherapiebril) gebruikt om het natuurlijke daglicht na te bootsen. De blootstelling aan dit licht kan de productie van melatonine, het hormoon dat slaap reguleert, verminderen en de aanmaak van serotonine, het ‘gelukshormoon’, verhogen. Dit helpt om de symptomen van seizoensgebonden depressie te verlichten, de stemming te verbeteren en het energieniveau te verhogen.

Voordelen van lichttherapie

Lichttherapie biedt verschillende voordelen en wordt toegepast bij diverse aandoeningen en klachten. We hebben er een aantal op een rij gezet.

Behandeling van seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD)

Lichttherapie is een bewezen effectieve behandeling voor SAD (winterdepressie). De blootstelling aan helder wit licht of blauw turquoise licht (het ‘werkzame’ deel uit wit licht) helpt bij het verlichten van depressieve klachten, vermoeidheid en gebrek aan energie die vaak gepaard gaan met SAD. Het vervangt als het ware een tekort aan natuurlijk licht.

Verbetering van de stemming en energieniveau

Lichttherapie kan helpen bij het verbeteren van de stemming, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor lichttekort. Het kan de aanmaak van serotonine stimuleren, de neurotransmitter die verantwoordelijk is voor het reguleren van de stemming en het welzijn.

Regulatie van de slaap-waakcyclus

Lichttherapie kan de circadiane ritmes beïnvloeden en slaapproblemen zoals slapeloosheid, jetlag en ploegendienststoornissen verbeteren. Blootstelling aan het juiste licht op het juiste moment kan helpen bij het aanpassen van de interne klok en het bevorderen van een gezond slaappatroon.

Verbetering van de alertheid en cognitieve functies

Lichttherapie kan de alertheid en cognitieve prestaties verbeteren, vooral bij mensen die behoefte hebben aan een energieboost tijdens het werken, studeren of tijdens lange reizen. Het kan de mentale scherpte en het reactievermogen verhogen en een gunstig effect hebben op prestaties.

Behandeling van postpartumdepressie

Lichttherapie kan ook effectief zijn bij de behandeling van postpartumdepressie. Het kan de symptomen van depressie verminderen en het herstelproces na de bevalling ondersteunen.

Lichttherapie via een daglichtlamp

Een daglichtlamp is een speciaal ontworpen lamp die wordt gebruikt om een intensiteit en spectrum van licht te leveren die vergelijkbaar is met natuurlijk daglicht. Deze lampen, ook wel bekend als lichttherapielampen, zijn ontworpen om een hoge lichtopbrengst te bieden, meestal tussen 10.000 en 20.000 lux, op een bepaalde afstand.

Eenvoudig in gebruik

Het gebruik van een daglichtlamp is relatief eenvoudig. Het is belangrijk om de instructies van de fabrikant op te volgen met betrekking tot de juiste afstand en duur van de blootstelling. Meestal wordt aanbevolen om dagelijks 30 minuten tot 2 uur blootgesteld te worden aan het licht, afhankelijk van de individuele behoeften en doelen.

Niet rechtsreeks in de lamp kijken

Het is belangrijk om te benadrukken dat daglichtlampen niet bedoeld zijn om direct in de lamp te kijken, aangezien dit de ogen kan beschadigen. In plaats daarvan moet de lamp op een bepaalde afstand worden geplaatst, meestal ongeveer 20-60 centimeter van het gezicht, en gericht zijn op het gezichtsveld zonder rechtstreeks in de ogen te schijnen.

Opkomst van lichttherapiebrillen

Een interessante ontwikkeling op het gebied van lichttherapie is de opkomst van lichttherapiebrillen. Deze draagbare apparaten bieden gebruikers de mogelijkheid om lichttherapie te ervaren zonder gebonden te zijn aan een vaste plek. Voorbeelden zijn de AYOlite lichttherapiebril, de Luminette 3, de Propeaq en de Medisana daglichtbril.

Draagbaarheid en gemak

Het gebruik van lichttherapiebrillen biedt verschillende voordelen. Allereerst bieden ze draagbaarheid en gemak. Je kunt de bril dragen terwijl je andere activiteiten uitvoert, zoals werken, lezen of ontspannen. Dit maakt het eenvoudig om lichttherapie in je dagelijkse routine op te nemen, zonder dat je aan een specifieke locatie gebonden bent.

Gerichte verlichting

Bovendien zijn lichttherapiebrillen ergonomisch ontworpen en bieden ze gerichte verlichting. Door het dragen van de bril worden de ogen direct blootgesteld aan het licht, waardoor de effectiviteit van de therapie wordt vergroot. Dit is vooral handig voor mensen die specifieke klachten hebben, zoals slapeloosheid, jetlag of een gebrek aan energie.

Bovendien neemt een lichttherapiebril twijfels weg die vaak opkomen bij het gebruik van een daglichtlamp (op welke afstand ga ik zitten, welke kant kijk ik op etc..

Zacht voor de ogen

Lichtherapiebrillen maken doorgaans gebruik van blauw-turquoise licht. Dit is het werkzame gedeelte uit het witte licht (volledig spectrum) dat vaak door daglichtlampen wordt gebruikt. Het betekent dat het licht veel minder fel hoeft te zijn voor hetzelfde effect en zachter voor de ogen is.

Nadelen van lichttherapie

Hoewel lichttherapie vele voordelen heeft, zijn er ook enkele mogelijke nadelen en voorzorgsmaatregelen waarmee rekening moet worden gehouden. We zetten ze kort op een rij:

Bijwerkingen

Hoewel zeldzaam, kunnen sommige mensen bijwerkingen ervaren na blootstelling aan lichttherapie. Deze bijwerkingen kunnen hoofdpijn, vermoeidheid, prikkelbaarheid, oogirritatie of verstoring van de slaap zijn. Het is belangrijk om de reactie van je lichaam te observeren en eventuele bijwerkingen te melden aan een zorgverlener. In de meeste gevallen zijn de bijwerkingen mild en verdwijnen ze vanzelf. Goed om te benadrukken: de meeste mensen hebben geen last van deze bijwerkingen.

Oogproblemen

Langdurige blootstelling aan intens licht kan schadelijk zijn voor de ogen. Het is om die reden van groot belang om voor een daglichtlamp of lichttherapiebril te kiezen waarvan het licht via een onafhankelijke instantie goedgekeurd is. Om een voorbeeld te noemen: AYO is geclassificeerd als veilig voor de ogen in overeenstemming met de internationale norm (IEC 62471) en is onafhankelijk gecertificeerd door TUV Rheinland.

Mensen met bepaalde oogaandoeningen, zoals netvliesaandoeningen of gevoeligheid voor licht, moeten extra voorzichtig zijn en professioneel advies inwinnen voordat ze lichttherapie ondergaan.

Interactie met medicatie en aandoeningen

Lichttherapie kan de werking van bepaalde medicijnen beïnvloeden, zoals medicijnen die gevoeligheid voor licht veroorzaken. Het kan ook complicaties veroorzaken bij mensen met bepaalde aandoeningen, zoals een bipolaire stoornis of huidaandoeningen. Het is belangrijk om een zorgverlener te raadplegen voordat je lichttherapie ondergaat, vooral als je medicijnen gebruikt of bepaalde gezondheidsproblemen hebt.